BŁĄDZIM

Historia sołectwa

Pierwsze informacje o tej wsi pochodzą z roku 1400, a sama nazwa, wbrew pozorom, nie jest związana z „błądzeniem”, lecz powstała od imienia Błądzym.

Zapisy historyczne:

Blandschim 1400; Blasyn 1414-38; Blanschim 1430; Blądzin 1534; Błądzim 1565; Blądzin 1570; Błądzin 1583; Bludzin; Bladzim 1598; 1649; Błądzim 1664; Błądzyn 1668; Błądziw 1682; Bladzin 1686; Błądzim 1794; Blondzmin ok. 1790; Blondzmin 1835; Bładzmin ok. 1860; Bładzin- Błądźmin 1879; Błądzim, niem. Blondzmin 1880; Błądzim 1936.

Wśród najstarszych zapisów przeważają formy z -im, należy więc uznać, że dzisiejsza forma tej nazwy miejscowości jest zgodna z pierwotną, a zapisy na -in są późniejsze, wtórne, wywołane analogią do nazw miejscowości na -in, wśród nazw miejscowych znacznie częstszych.

Znani mieszkańcy

Wieś zasłynęła dzięki Pawłowi Gackowskiemu, który na początku XX wieku, podobnie jak wielkopolski Drzymała, zbudował „dom na kółkach” przypominający cygański wóz mieszkalny i przez kilka lat procesował się o pozwolenie budowy domu na zakupionej ziemi. Nie skapitulował przed pogróżkami zaborcy, znosił szykany pruskich władz i policji, wykazał hart ducha i gorący patriotyzm. Podczas uroczystości święta ludowego 1966 roku dla uczczenia jego pamięci, ludowcy odsłonili obelisk z okolicznościowym napisem.

2 czerwca w Błądzimiu nasza biblioteka wraz z Urzędem Gminy Lniano zorganizowała uroczyste obchody 90-tej Rocznicy Śmierci Pawła Gackowskiego "Borowiackiego Drzymały". Uroczystość rozpoczęła się polową Mszą Świętą przy Wzgórzu NMP, po której nastąpiło przejście zaproszonych gości, najbliższej rodziny Pawła Gackowskiego oraz mieszkańców Błądzimia przy asyście Młodzieżowej Orkiestry Dętej OSP ze Świekatowa do domu skąd pochodził lokalny bohater. Tam nastąpiło odsłonięcie pamiątkowej tablicy ku ci Pawła Gackowskiego przez prawnuczki. Tego dnia miała również premiera reportażu pt. "Kilka chwil naszej historii" w ramch projektu realizowanego przez naszą bibliotekę pt. „Śledztwo pewnej historii, pewnego życia- nasz dokument” wg Programu Równać Szanse.

Link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=B_1JVNl0y7Y

Konstanty Januszewski – ur. 10.12.1866 r. Wykształcenie: szkoła powszechna oraz kursy społeczno-gospodarcze. Właściciel gospodarstwa rolnego o. 50 ha ziemi. Od lat młodzieńczych interesował się życiem społeczno-kulturalnym. Brał udział w występach teatralnych w Błądzimiu. Był jednym z fundatorów i budowniczych Kościoła w Rykowisku oraz Remizy Straży Pożarnej w Błądzimiu. Był również pierwszym prezesem Straży Pożarnej w Błądzimiu. W latach 1924 –1935 pełnił funkcję sołtysa gminy, a później gromady Błądzim. Przez krótki okres był również wójtem gminy Lniano. Był członkiem Związku Powstańczych Wojaków O.K VIII, członkiem Kółka PCK, członkiem L.O.P.P., członkiem Kółka Rolniczego, Radcą Pomorskiej Izby Rolniczej oraz prezesem Sekcji Osadniczej. Był aktywnym działaczem ludowym w woj. pomorskim. Należał do PSL „Piast” a następnie SL. W latach 1924 – 1939 radny Sejmiku Powiatowego oraz Województwa. Od chwili powstania Rady Gminy w Lnianie tj. 1926 r. Był jej radnym aż do 1939 r. W 1930 r. Uzyskał mandat poselski z ramienia PSL „ Piast”. 20.10.1939 roku został aresztowany w Błądzimiu przez Selbschutz i osadzony w Zakładzie Psychiatrycznym w Świeciu. Został rozstrzelany 24.10.1939 r. w Mniszku. W 2000 r. z inicjatywy mieszkańców został ufundowany pomnik upamiętniający cześć Konstantego Januszewskiego.

Kultura

Kultura Błądzimia mocno związana jest z patronem parafii Rykowisko - Św. Rochem. W czasie epidemii cholery w latach 1860-1862 w przypływie rozpaczy i trwogi mieszkańcy obrali sobie św. Rocha za patrona Błądzimia. Wybudowali mu figurę w centrum wsi. Ślubowali, że każdego roku 16 VIII będą świętować i modlić się w kościele w Świekatowie. W żadną sobotę nie będą pracować przy oborniku. W czasie wojny Niemcy zniszczyli kapliczkę. Figurę św. Rocha udało się przechować. Po odzyskaniu niepodległości jesienią 1945 roku kapliczkę odbudowano a w maju 1946 r. poświęcono. Św. Roch powrócił na swoje miejsce. W 1997 roku Rada Sołecka dokonała renowacji obiektu.

Kościół w Rykowisku pod wezwaniem św. Rocha został poświęcony 16 grudnia 1923 roku. Powstał w ciągu 9 miesięcy z przebudowanej karczmy żydowskiej. O wyjątkowości samego budynku świadczy jego nietypowy, łowiecki wystrój. Nowy ołtarz zbudowany jest z nieokorowanego rozgałęzienia dębu, zaś kazalnicę ozdobiono jelenimi porożami. Oświetlenie świątyni jest rozmieszczone na porożach sarnich i jelenich. W zdobieniach konfesjonałów znajdują się akcenty myśliwskie, a za dywanik służy skóra z dzika. Dwa witraże w prezbiterium przedstawiają patronów lasów i myśliwych – św. Rocha i św. Huberta. W barokowym ołtarzu z pierwszej połowy XVIII wieku umieszczony jest obraz „Koronacja Najświętszej Maryi Panny” z około 1640 r., pędzla Bartłomieja Strobla – znanego na Pomorzu nadwornego malarza króla Władysława IV. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się „Ukrzyżowanie” z XVIII wieku. W kościele znajduje się także początek tzw. „Błądzimskiej Kalwarii”, czyli drogi krzyżowej wykonanej z dużych kamieni zebranych z pól przez okolicznych rolników. W kruchcie kościelnej została umieszczona tablica upamiętniająca ofiary I i II wojny światowej. W tym miejscu wmurowano urnę z ziemią z miejsc kaźni miejscowości: Mniszek, Jastrzębie, Rudzki Most i z pól bitewnych II wojny światowej.

http://parafiaswietegorocha.pl/