MUKRZ

Położenie

Mukrz – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Lniano, nad jeziorem Mukrz (Bory Tucholskie). W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Obecnie na sołectwo Mukrz składają się dwie wsie: Mukrz i Cisiny. Sołectwo Mukrz zajmuje powierzchnie 193 ha.

Historia

Pierwotną nazwą tej miejscowości było zapewne Mokrzno i może była to nazwa przeniesiona z nazwy jeziora, które dzisiaj nosi urzędową nazwę Jezioro Mukrzańskie (gwar. Mukrz).Jest to rzeka o nazwie Mukrze, która wypływa z tego jeziora, a która w 1297 r. była zapisana jako Mocker. Nazwa Mokrz(no) to nazwa utworzona od wyrazu pospolitego mokrz (a) w znaczeniu „płyn, ciecz”.

Turystyka

Wieś posiada duże walory turystyczno-wypoczynkowe. Jest ulokowana nad jeziorem, w pobliżu rezerwatu Cisy Staropolskie, który ma bardzo duże znaczenie krajoznawcze, pośród lasów Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Wody są czyste, zamieszkane przez bobry. Wczasowiczów przyciągają lasy, cisza i spokój. Przez wieś (w dużej mierze zabudowaną tradycyjnymi, drewnianymi chałupami) przebiegają piesze szlaki turystyczne. Korzystnym uwarunkowaniem rozwoju turystyki krajoznawczej są wyznaczone szlaki:

-szlak im. K. Sulisławskiego, z Lniana przez Jędrzejewo, Cisiny, Mukrz do Cekcyna;

-szlak im. P. Gackowskiego, biegnący ze stacji PKP w Błądzimiu przez miejscowość Ostrowite, Cisiny do Lubiewa.

Mukrz – jezioro w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Cekcyn, zlokalizowane w miejscowości Mukrz, w obrębie Borów Tucholskich, na terenie Wysoczyzny Świeckiej. Północne i zachodnie brzegi jeziora stanowią granicę między gminą Cekcyn a gminą Lniano.

Jezioro posiada bardzo rozwiniętą linię brzegową, szczególnie we wschodniej części akwenu, złożonej z trzech dużych bezimiennych zatok. Największa głębia znajduje się mniej więcej w środku zbiornika. Dno jest poważnie zamulone (miąższość mułu dochodzi do 4 m), choć zdarzają się fragmenty dna piaszczystego, a nawet skupiska (nagromadzenia) głazów wytopionych z lodowca (część wschodnia). Brzeg północny najbardziej urozmaicony. Wokół jeziora występują niewielkie klify. W pasie przybrzeżnym znajdują się torfowiska oraz obszary silnie podmokłe, zwłaszcza wiosenną porą. Znaleźć można wyrobiska po wyeksploatowanym torfie.

Jezioro Mukrz jest jeziorem zanikającym – szczątkiem dawnego wielkiego jeziora, na które składały się trzy obecne akweny (pozostałości) – oprócz Mukrza, także Jezioro Ostrowite i Jezioro Błądzimskie, zwane Świętym. Główny ciek zasilający i odwadniający jezioro to Mukrz. Jest to więc jezioro przepływowe. Okolica pokryta jest siecią rowów melioracyjnych, powodujących niekorzystny drenaż podłoża.

Najstarsze ślady osadnictwa ludzkiego znad jeziora sięgają końcówki mezolitu. Obecnie od strony wsi Mukrz akwen wykorzystywany jest rekreacyjnie, istnieje kilka pomostów wędkarskich. Po przeciwnej stronie, o brzeg jeziora opiera się granica rezerwatu Cisy Staropolskie, mającego ogromne znaczenie dla dziedzictwa przyrodniczego Polski. W zbiorniku żyją bobry.

Gruntowne badania zbiornika przeprowadzono pod kierownictwem Zygmunta Churskiego w sierpniu 1950. Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 43,3 ha do 43,5 ha.

Zwierciadło wody położone jest na wysokości 103,3 m n.p.m. lub 103,4 m n.p.m. Średnia głębokość jeziora wynosi 2,1 m lub 2,0 m lub też 1,4 m, natomiast głębokość maksymalna 5,0 m] lub 5,25 m.

W oparciu o badania przeprowadzone w 2006 roku wody jeziora zaliczono do III klasy czystości i III kategorii podatności na degradację.

Kultura

Sołectwo Mukrz proponuje spędzenie wolnego czasu mieszkańcom na różnego rodzaju imprezach kulturalnych, sportowych w świetlicy wiejskiej. Pielęgnowane są stare tradycje i obyczaje.

15 października 2021 przed świetlicą w Mukrzu odbyło się odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Pani Irenie Kuras, długoletniej nauczycielce szkoły w Mukrzu.